రుక్మిణి త్యాగం

రుక్మిణి దేవి మధురై లో ఒక ఎగువ తరగతి బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో 29 ఫిబ్రవరి 1904 న జన్మించారు. ఆమె తండ్రి నీలకంఠ శాస్త్రి, ఒక పండితుడు మరియు పబ్లిక్ వర్క్స్ డిపార్ట్మెంట్ లో ఇంజనీర్ గా, పని చేసేవాడు. అతను ఒక బదిలీ ఉద్యోగం ఉంది మరియు కుటుంబం తరచుగా మారుతూ. అతను 1901 లో దివ్యజ్ఞాన సమాజం ప్రవేశపెట్టారు. లోతుగా డాక్టర్ అనిబిసెంట్ ఒక అనుచరులుగా దివ్యజ్ఞాన ఉద్యమంలో ప్రభావితం, నీలకంఠ శాస్త్రి అతను దివ్యజ్ఞాన సమాజం అడయార్ యొక్క ప్రధాన కార్యాలయం సమీపంలో తన ఇంటి నిర్మించాడు విరమణ మీద చెన్నై, అడయార్ తరలించబడింది. ఇది యువ రుక్మిణి కేవలం దివ్యజ్ఞాన ఆలోచన బారినపడ్డారు ఇక్కడ, కానీ సంస్కృతిపై కూడా కొత్త ఆలోచనలు, తరువాత థియేటర్, సంగీతం మరియు నృత్య, మరియు అన్నే బిసెంట్ అత్యంత సన్నిహితుడు మరియు తరువాత ప్రఖ్యాత బ్రిటీష్ Theosophist డాక్టర్ జార్జ్ Arundale కలుసుకున్నారు వారణాసి లో సెంట్రల్ హిందూ మతం కాలేజ్ యొక్క ప్రధాన, మరియు వెంటనే అతనితో శాశ్వత బాండ్ నిర్మించడానికి. [3]

వారు అప్పుడు సాంప్రదాయ సమాజంలో షాక్ చాలా 1920 లో పెళ్లి చేసుకున్నాడు. వివాహం తరువాత, ఆమె అధ్యాపకురాలు అయిన మరియా మాంటిస్సోరి, మరియు కవి జేమ్స్ కజిన్స్ తో సహ దివ్యజ్ఞాన మరియు అనుకరించారు స్నేహాలు సమావేశం, ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రయాణించారు. 1923 లో, ఆమె యంగ్ దివ్యజ్ఞాన అన్ని భారతదేశం సమాఖ్య అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు స్వీకరించిన [4], మరియు 1925 లో యంగ్ దివ్యజ్ఞాన వరల్డ్ ఫెడరేషన్ ఆఫ్ అధ్యక్షుడు. [5]

1928 లో, ప్రముఖ రష్యన్ నృత్య కళాకారిణి అన్నా పావ్లోవా బాంబే సందర్శించిన మరియు Arundale జంట ఆమె నటన వెళ్లిన, మరియు తరువాత ఆమె తదుపరి చేయటానికి అక్కడ ఆస్ట్రేలియా తన అదే ఓడ, ప్రయాణము జరిగింది; ప్రయాణ సమయములో వారి స్నేహం పెరిగింది , మరియు వెంటనే రుక్మిణి దేవి అన్నా ప్రముఖ సోలో నృత్యకారులు ఒకటి, క్లియో Nordi. [6] నుండి నృత్యం నేర్చుకోవడం ప్రారంభించింది ఇది రుక్మిణి దేవి అపఖ్యాతి పడిపోయింది మరియు అంకితం చేసిన సాంప్రదాయ భారతీయ నృత్య రూపాలు ఆవిష్కరించడం ఆమె దృష్టి సారించింది ఆ అన్నా అభ్యర్ధనపై తరువాత వారి పునరుద్ధరణ లోకి ఆమె జీవితం మిగిలిన. [7]

రుక్మిణి దేవి ఏప్రిల్ 1952 లో రాష్ట్రాల భారత పార్లమెంటు యొక్క కౌన్సిల్, రాజ్యసభ సభ్యునిగా నామినేట్ మరియు 1956 లో తిరిగి ఎంపికయ్యాడు. [20] అతనికి జంతు సంక్షేమ ఆసక్తి, ఆమె వివిధ మానవతావాద సంస్థలైన సంబంధం, మరియు సభ్యుడిగా జరిగినది రాజ్య సభ, జంతువులు చట్టం టు అనిమల్ నివారణ చట్టం, 1960 వాయిద్య మరియు తరువాత 1962 లో ఆమె ఆధ్వర్యంలో, భారతదేశం యొక్క యానిమల్ వెల్ఫేర్ బోర్డు ఏర్పాటు, ఆమె 1986 లో ఆమె మరణానికి వరకు, దాని బోర్డులో ఉంటాయి.

ఆమె ఒక ఖచ్చితమైన శాకాహారి మరియు చాలా దేశంలో శాకాహార ప్రోత్సహించడానికి పని లేదు. ఆమె 1955 నుండి, 1986 లో ఆమె మరణించే వరకు 31 సంవత్సరాలు అంతర్జాతీయ శాఖాహారం యూనియన్ వైస్ ప్రెసిడెంట్ గా ఉన్నారు. [21]

1977 లో, మొరార్జీ దేశాయి ఆమె తిరస్కరించింది ఇది భారతదేశం యొక్క అధ్యక్షుడు పోస్ట్ కోసం ఆమె ఎంపిక ఇచ్చింది. [22] రుక్మిణి దేవి Arundale చెన్నై ఫిబ్రవరి 1986 24 న మరణించాడు. 1978 లో, 'Kalamkari సెంటర్' ("pencraft) వంటి టెక్స్టైల్ ప్రింటింగ్ భారతీయ ప్రాచీన క్రాఫ్ట్ పునరుద్ధరణ Kalakshetra వద్ద ఏర్పాటు. [23]

'మన దేశ అత్యున్నత పదవినిస్తాం రండి, రాష్ట్రపతిని చేస్తాం రారండి' అంటే వద్దనేవాళ్లుంటారా? దేశప్రథమ పౌరుడి హోదాను పొందడానికి జీవితమల్లా వేచిచూసేవాళ్లు చాలామందే ఉంటారు. కానీ 'ఆ పదవి వద్దు, అక్కడి హంగూఆర్భాటాలను నేను భరించలేను' అనేవాళ్లు ఉంటారా? 'ఉన్నారు. రుక్మిణీదేవి అరండేల్ ఆ పదవిని తృణప్రాయంగా త్యజించారు. అటువంటి మహిళ గొప్పదనం భవిష్యత్ తరాలకు తెలియాలి' అన్నారు మన ప్రస్తుత రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ.

భరతనాట్య కళాకారిణి రుక్మిణీదేవి అరండేల్ చెన్నైలో స్థాపించిన 'కళాక్షేత్ర'లో ఆమె స్మారక ఉపన్యాసం ఇవ్వడానికి వచ్చిన ప్రణబ్ ముఖర్జీ, తాను సిద్ధం చేసుకున్న ప్రసంగం మధ్యలో ఈ సంగతులను గుర్తుచేసుకుని మరీ చెప్పడం పెద్ద విశేషం!

'1977లో నేను కాంగ్రెస్ ఎంపీని. అప్పటి రాష్ట్రపతి ఫక్రుద్దీన్ అలీ మరణంతో ఆ పదవి ఖాళీ అయింది. దాన్ని భర్తీ చెయ్యమని ప్రధానమంత్రి మొరార్జీ దేశాయ్ స్వయంగా రుక్మిణీదేవి అరండేల్‌ను ఆహ్వానించారు. ఆయన నిర్ణయానికి ఒక్కరు కూడా ఎదురుచెప్పలేదంటే ఆమె ఎంత ఉన్నతమైన మహిళో అర్థమవుతుంది. అంత అత్యున్నతమైన పదవి అడక్కుండానే వచ్చినా కూడా రుక్మిణీదేవి దాన్ని తృణప్రాయంగా త్యజించడం అనేది ఆమె వ్యక్తిత్వాన్ని తెలియజేస్తుంది. జ్ఞానం, స్థిరచిత్తం, ఎంతటి త్యాగానికైనా వెనుదియ్యకపోవడం అనే భారతీయ విలువలు ఆమెలో మూర్తీభవించాయి...' అంటూ రుక్మిణీదేవిని గురించి విద్యార్థులకు తెలియజేశారు ప్రణబ్ ముఖర్జీ. 'ఆమె రాష్ట్రపతి పదవిని కాదన్నారు, కానీ కళాక్షేత్రలో ఎందరో రాష్ట్రపతులకు ఆతిథ్యమిచ్చారు...' అంటూ చమత్కరించారు.

ఇంతలో ప్రణబ్‌కు తన మాతృభూమి కూడా గుర్తుకొచ్చింది. 'మన దేశంలో కళలకు కొత్తరూపునివ్వాలన్న రుక్మిణీదేవి ప్రయత్నానికి మొట్టమొదట వత్తాసు పలికింది రవీంద్రనాథ్ ఠాగూరే. కళాక్షేత్ర అన్న పేరు ఆయనకెంత నచ్చిందంటే, శాంతినికేతన్ ప్రారంభించక ముందుగానీ తనకా పేరు తట్టి ఉంటే, అదే పెట్టేవాణ్నని ఆయన అనేవారు' అంటూ గుర్తుచేసుకున్నారు ప్రణబ్ దా. 'కళాక్షేత్ర, శాంతినికేతన్ - రెండూ భూమ్మీది రెండు శాంతిధామాలు. కళలకు దేవాలయాలు...' అంటూ పొగిడారాయన

---